اصول تنظیم و کنترل بودجه دولتی

چنان که می‌دانیم، بودجه دستور العملی است برای دخل و خرج. بودجه به این عنوان یعنی «دستورالعمل دخل و خرج» برای دولت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. اهمیت این موضوع به این دلیل است که مداخله‌ی دولت در امور اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی روز به روز افزایش می‌یابد.

ارقام بودجه‌ی یک دولت مبین دخالت آن دولت در فعالیت‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آن کشور است. و هر چه این ارقام بیشتر باشد؛ حکایت از وسعت دخالت در فعالیت‌های مزبور دارد.

خط مشی‌ها و سیاست‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به کار گرفته شده در بودجه، عاملی مؤثر در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی دستگاه‌های اجرایی دولتی و سازمان‌های غیر دولتی است. به بیانی دیگر تغییر و تحول‌های اقتصادی یک جامعه متأثر از این سیاست‌ها و خط مشی‌ها می‌باشد. به این ترتیب می‌توان گفت که بودجه‌ی دولت، به عنوان یک «دستورالعمل» یک «ابزار» و «مجموعه‌ای هماهنگ کننده»، ضمن برقراری ارتباطی منظم بین کارهای سازمان‌های مختلف دولتی، در جهت دست‌یابی به اهداف و سیاست‌های مورد نظر دولت و جلوگیری از تصمیم‌گیری‌های موضعی و موردی، می تواند نقشی بسیار سازنده و ارشادی در جهت سوق دادن سازمان‌های غیر دولتی برای نیل به اهداف و برنامه‌های دولت داشته باشد.

آشنایی با مفاهیم و اصول بودجه‌ی دولتی، می تواند به عنوان وظیفه‌ای اساسی و اصلی برای فرد فرد یک جامعه تلقی شود. آشنا شدن با مفاهیم و مسایل بودجه‌ای، شخص را قادر می‌سازد که به آنها با تصمیماتی که توسط دولت برای او و افراد دیگر جانعه اتخاذ می‌گردد آشنا شود آنها را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد و از آن نتیجه گیری نماید.